donderdag 28 maart 2024

 Antwoord zoekplaatje vorige week: Stationsplein

Een artikel van rond 1966: 

Een idyllisch plaatje, vindt u niet? Alles spreekt van gemoedelijkheid en rust: de wachtende koetsier met z'n hoge hoed op en het wachtende paard met z'n dek om op ons Stationsplein. Waarop ze wachten? Misschien is het rijtuig besteld door een familie die straks met de trein meekomt en een dagje in Baarn komt doorbrengen bij kennissen of zomaar om van de schone natuur te genieten. Het is ook mogelijk, dat de 'snorder' niet tevoren is besteld en op hoop van zegen staat te wachten om een passagier op te snorren.

Op de bok van het koetsje zit onze zegsman, de heer J.D. Broerze thans 61 (en wonende te Laren). Volgens hem dateert de foto uit omstreeks 1925, dus ruim 40 jaar geleden. Tussen twee haakjes: je zou niet zeggen, dat daar een jongen van 19 jaar op de bok zit, dat komt natuurlijk door die hoge hoed en de lange zwarte jas. Ten slotte, wij lieten de originele foto zien. Als u goed kijkt, ziet u net onder de zweep van koetsier Broerze, (die in dienst was bij de Gebr. v. d. Heiden) nog een snorder staan. Dat is Jan Verhoef uit de Weteringstraat.

Wat in die tijd een dorpsritje kostte? Drie kwartjes, een heel bedrag voor toen. Wilde men een tochtje maken in de omgeving van Baarn, dan betaalde men 3 gulden. De koetsier reed je dan naar de Hoge en Lage Vuursche of de kant van Laren op als men dat liever wilde. Alles rustig aan. ,,Maar ik had altijd méér vrachtjes dan Jan, want ik reed op gummi en hij op ijzer..." vertelde Broerze, nóg met enige trots.

Ons station is nog niet veel veranderd in die jaren, tenminste van buiten niet. Alleen de lampen, die u op het plaatje aan de gevel ziet hangen. zijn verdwenen. Ook het rustieke huisje op de achtergrond, juist boven de kop van het paard (mag je niet zeggen, een paard heeft een hoofd...) is afgebroken. Dat was de retirade van het station (sleutel aan het loket). Het witte hekje er omheen hield ongenode gasten op een afstand. Het gebouwtje rechts ervan staat er vandaag de dag nog precies zo. Alleen: in 1925 stond er op te lezen: Groenhuizen's Woningbureau, thans staat er op: Groenhuizen's Brandstoffenhandel. Een trottoir voor ons station kende men toen nog niet, zoals u ziet.

Op de foto zien we de taxichauffeur, die thans bij ons station staat te snorren op hoop van zegen. Zij vonden, dat gerekend naar de drie kwartjes van 1925, thans een dorpsritje van 1.75 (exclusief hoor!) géén geld is. Daarom blijven taxichauffeurs altijd arme jongens, weet u. Maar ze dragen dan ook geen hoge hoed meer, stel je voor!

Het toerisme in Baarn kwam na de aanleg van de spoorlijn al snel op gang. Grote drommen toeristen kwamen uit de grote steden naar Baarn om te genieten van de prachtige bossen en uitgestrekte polderlandschappen. Eén van de grote trekpleisters was in die tijd ook het prachtige Badhotel. Aan het begin van de vorige eeuw werden de eerste initiatieven ontplooid voor een toeristisch centrum om nog meer toeristen naar Baarn te lokken. Het eerste verkeersbureau dat Baarn kreeg was oorspronkelijk in gebruik als politiebureau. Foto links: het koetsje en rechts: het oude Verkeersbureau op het Stationsplein.

De winnaar deze week is Hans Wester uit Baarn.


Het oude politiebureau later VVV-kantoor





vrijdag 19 januari 2024

 Boswachterij De Vuursche - 1953

In de dertiger jaren kwam Staatsbosbeheer door aankoop van in de gemeente Baarn gelegen gronden in het bezit van een deel der Vuursche bossen, die ingedeeld werden bij de Houtvesterij Utrecht. Voor het beheer van deze gronden, die vóór 1938 de landgoederen „Klein Drakestein” (vorig eigenaar Jhr. H. P. J. Bosch van Drakestein), „De Hooge Vuursche” (van wijlen de heer J. A. L. v. d. Bosch) en „Groeneveld” (van de familie Taets van Amerongen) vormden, werd in September 1938 als nieuwe Dienstkring van de Houtvesterij Utrecht de Boswachterij De Vuursche gevormd.

De heer H. van de Hoef, werd met de dagelijkse leiding van de nieuwe Boswachterij belast. 

De bosbrandweerorganisatie.

De heer van de Hoef vertelde ons over de bosbrandweerorganisatie voor De Vuursche, De bosbrandweerorganisatie is hier in handen van de Utrechtse Bosbrandweervereniging, waarvan vrijwel alle bosbezitters lid zijn. Deze organisatie strekt haar werkterrein uit over de gehele provincie Utrecht. Ze is daartoe verdeeld in 3 stroken. Wij vallen hier onder de Noordelijke strook, waarvan de heer Wilhelm, rentmeester van het Landgoed Pijnenburg, commandant is. De strook is onderverdeeld in blusgroepen, t.w. de groepen Hooge Vuursche, Domein Soestdijk, Lage Vuursche, Pijnenburg, Soest en De Paltz. Elke groep heeft een groepscommandant en leden (blussers). Voorts heeft elke strook ook een of meer technische leiders. De U.B.V. krijgt haar geldmiddelen uit een Rijksbijdrage, donaties en bijdragen van gemeenten. De laatste op basis van het aantal inwoners en oppervlakte bos en heide. In Boswachterij De Vuursche kwamen de laatste jaren gelukkig geen branden van enige omvang voor.”



De wildstand

Hiervan vertelde onze zegsman, dat deze op de Vuursche behoorlijk is. Plaatselijk komen veel konijnen voor, die jonge aanplantingen nogal eens grote schade toebrengen. De reeënstand is nog steeds belangrijk minder dan voor de oorlog.

De oorlogsjaren deden veel kwaad

De heer van de Hoef vertelde over de schade, die Boswachterij „De Vuursche” gedurende de oorlogsjaren geleden heeft het volgende:

„Gedurende de laatste oorlogsjaren leed De Vuursche grote schade vanwege houtvellingen door de Duitse Weermacht en houtroof door de burgerbevolking in verband met de brandstofschaarste. Door de Duitsers werd rond 20 ha kaalgeslagen en daarnaast nog plm. 50 ha sterk beschadigd. In totaal ging hierdoor rond 5000 m3 werkhout verloren met een schade, tegen de toen geldende houtprijzen, van rond 107.000 gulden. Door de houtroof der burgerbevolking — voornamelijk uit Hilversum — werd nog eens 33 ha bos vernield of zwaar beschadigd. Deze schade bedroeg rond ƒ 26.000.—. In totaal werd ongeveer een vijfde van het bosareaal der boswachterij vernield of zwaar beschadigd. Hierbij moet worden opgemerkt dat ongeveer 75 van de 610 ha, die De Vuursche groot is, uit bouw- en weiland bestaat. Tot de Boswachterij behoren het kasteel „Groeneveld”, 4 boerderijen en 15 arbeiderswoningen.”

„Gelukkig” — zo vervolgde de heer v. d. Hoef — „zijn vrijwel alle kaalslagen, die tijdens de oorlog ontstonden, weer herbebost. Hierbij werden o.m. Douglas, Japanse lariks, grove den en Oostenrijkse den gebruikt, die met de eik, de beuk, de esdoorn en de populier tot de meest gebruikte houtsoorten behoren.

vrijdag 15 december 2023

In de Luwte”

Zinvolle naam van het nieuwe Tehuis voor bejaarde heren van het Leger des Heils, dat Woensdagmiddag, 8 mei 1953, onder grote belangstelling door mevrouw Smitt-Avis officieel geopend is.

Ruim een jaar geleden vestigde het Leger des Heils zijn Avondstondtehuis voor bejaarde heren in de zo prachtig gelegen villa op de hoek van de Waldeck Pyrmontlaan en de Wilhelminalaan. Reeds enige jaren geleden was de villa voor dit doel aangekocht, ter vervanging van het tijdens de oorlogsjaren verloren gegane Tehuis aan de van Heemstralaan. Bij de vestiging bleek, dat een belangrijke verbouwing zou moeten plaats hebben, om de villa aan haar nieuwe bestemming te doen beantwoorden. Deze verbouwing heeft in Januari haar beslag gekregen. De Officiële opening was vastgesteld op 3 Februari j.l, doch moest wegens de watersnood worden uitgesteld.

Het was dus een verlate openingsplechtigheid die Woensdagmiddag in het Tehuis, dat de zinvolle naam „In de Luwte” gekregen heeft, plaatsvond.

Voor deze gelegenheid waren diverse leiders van het Leger des Heils — w.o. Kommandant E. Thykjaer en Kolonel Jac. Smael, chef-secretaris — naar Baarn overgekomen. Ook waren er vele genodigden, w.o. burgemeester mr. F. J. van Beeck Calkoen, oud-burgemeester jhr. van Reenen, de predikanten ds. J. A. J. Vermaat en H. A. Wiersinga, de directeur van Sociale Zaken, de heer G. M. Verhagen en het oudste lid en medeoprichter van het Leger des Heils in Nederland, de 87-jarige Kolonel Gerard Govaars uit Soest.

Proef met nieuw systeem 

De bijeenkomst werd geopend door Kolonel Jac. Smael, die, na het gezamenlijk zingen van het lied „Lof zij den Heer” tot de genodigden een woord van welkom sprak en vervolgens het woord gaf aan Brigadier J. H. Salomon, maatschappelijk secretaris, die bij de inrichting van het Tehuis ten nauwste betrokken is geweest. De Brigadier deelde mede, dat in dit nieuwe Tehuis voor bejaarde heren proef genomen wordt met een nieuw systeem, dat wil breken met de gedachte, oudere mensen op te bergen in een kamertje. Het ligt in de bedoeling in het Tehuis kleine groepjes van heren te vormen, die bij elkaar passen en elkaars omgang zoeken. Het in zichzelf gekeerd geraken wordt hierdoor zoveel mogelijk voorkomen. Ook zijn aan dit systeem bepaalde economische voorleden verbonden, daar het een minimum aan personeel vraagt. Hierdoor kan de verpleegprijs zo laag mogelijk gehouden worden, temeer daar met de exploitatie geen winst wordt beoogd.

Na een pianosolo van Kapelmeester Bemard Verkaaik, hield de Kommandant van het Leger des Heils in Nederland, de Deense hoofdofficier E. Thykjaer, een toespraak in het Engels, welke direct door zijn tolk vertaald werd. De Kommandant deelde mee, dat het Leger des Heils thans 35 van deze Avond- stondtehuizen in Nederland bezit en dat er plannen zijn, dit aantal aanzienlijk uit te breiden, want de nood onder de bejaarden is groot. Spreker legde de nadruk op het godsdienstig en Christelijk fundament van het Tehuis, dat zich niet alleen ten doel stelt het kwaad der eenzaamheid van zijn bewoners, doch ook een eventuele vrees voor het naderende einde weg te nemen. Nu is het "Parkflat De Luwte".



vrijdag 8 december 2023

 De Padvindersactie „Een heitje voor ’n karweitje” ( juli 1953)

De start van de padvindersactie op Zaterdagmiddag mag in alle opzichten geslaagd worden genoemd. In de optocht, die door de gemeente trok, waren vele, op humoristische wijze uitgebeelde karweitjes te zien die de padvindsters, padvinders, gidsen en verkenners vanaf vandaag kunnen verrichten. Bovendien trok de optocht natuurlijk de nodige belangstelling, waardoor velen nog eens aan de actie werden herinnerd. 

Om half drie vertrok de stoet in een zacht druilende regen van huize Peking, maar ondanks die regen zat de stemming er al spoedig in. „Voorwaarts” blies dat het een lieve lust was en daarachter kwam een lange rij meisjes en jongens, die ieder op hun of haar wijze een karweitje tot uitbeelding brachten. Direct achter „Voorwaarts” liepen bijv. een aantal welpen die kleine spandoeken met zich meevoerden en waarop in welgekozen woorden het doel van de actie ,,’n Heitje voor ’n karweitje” te lezen stond. Er waren padvindsters met vegers en stofdoeken, welpen met fietspompen, verkenners die „U het leven gemakkelijk maken”, twee leidsters die het ons leek nogal forse baby uitlieten in een kinderwagen en verkenners die op een auto een fiets aan het schoonmaken waren, met daarachter een wagen waarop men bezig was hout te zagen en te hakken. Alles verliep in ’t begin vlot, maar op ’t kruispunt bij hotel „de la Promenade” gaf de auto opeens de geest en weigerde botweg verder te rijden, alle pogingen in die richting ten spijt. De stoet merkte niets van dit voorval en trok lustig verder over de Dalweg, Kerkstraat en Faas Eliaslaan, om tenslotte via de Javalaan bij de Pekingtuin te belanden. Inmiddels waren daar ook de verkenners met hun aanhangwagen beland: zij hadden de wagen samen maar verder geduwd! 

In de Pekingtuin stelden de groepen zich voor de muziekkoepel op. Na enkele ogenblikken arriveerden daar ook burgemeester mr. F. J. van Beeck Calkoen en diens echtgenote, die, omdat zij ere-presidente van het groepscomité van het N.P.G. is, in uniform het podium besteeg. De burgemeester herinnerde de meisjes en jongens aan het doel van de actie, waartoe dit jaar o.m. steun aan de groepen in het getroffen gebied behoort. Hij sprak de hoop uit dat de actie dan ook in alle opzichten zal slagen. Voor de padvinders is deze actie niet nieuw meer, zo zei hij verder, omdat zij het vorig jaar hieraan ook reeds deelnamen. Voor de padvindsters is dit de eerste keer. Daardoor zal de opbrengst groter worden en het gestelde doel zeker verwezenlijkt kunnen worden. Als symbool van de actie overhandigde mevr. van Beeck Calkoen daarna aan vier afgevaardigden van de vier organisaties enkele „ingrediënten” zoals een veger, een pot boenwas met doek, een mattenklopper en een emmer met dweil. Als dank voor deze geste lieten alle padvinders en padvindsters een daverende yell klinken. 

Zo is dan de actie ,,'n Heitje voor 'n karweitje” begonnen. U kunt de padvinders, verkenners, gidsen en padvindsters overal bezig vinden. Alles kunnen en willen zij doen. Het is echter niet de bedoeling dat zij, zonder dat zij daarvoor iets doen, een rechtstreekse beloning ontvangen. Er moet dus wel degelijk gewerkt worden. Daarbij moet elk deelnemend lid voorzien zijn van een werklijstje waarop naam en adres van het meisje of de jongen voorkomt. 



vrijdag 1 december 2023

Nieuwbouw Politie en brandweer in sept 1988

 

Het oude kantoor van Publieke werken

Bij handhaven Publieke Werken-villa is zes ton extra voor nieuwbouw politie/brandweer nodig.

Het sparen van de PW-villa (Eemnesserweg 52) betekent dat de bouw van een nieuw politiebureau en de bijkomende aanpassing van de brandweerkazerne bijna 600.000 gulden extra kost. Zonder de eis van integratie vallen de exploitatielasten aanmerkelijk hoger uit. Ook wordt de nieuwbouw minder functioneel. Een en ander blijkt uit een studie van architectenbureau Leesberg & Prins, uitgevoerd in opdracht van de gemeente. De commissie algemeen bestuurlijke zaken praat aanstaande dinsdagavond vanaf half acht over de resultaten van het onderzoek.

In eerste aanzet was het plan de PW-villa en de monumentale bomenpartij met de grond gelijk te maken.

Een politieke minderheid in de gemeenteraad kwam op het idee het typisch Baarns plekje (op grond van de ruimtelijkheid om het pand) te handhaven. Een enkeling wilde zelfs de voorgevel in de nieuwbouw opnemen a la residence Prins Hendrikpark. De architect nam de wensen in zijn plannen mee. Een eerste variant, met de entree bijna op het fietspad, verdween alras in de prullenbak. De tweede, waarbij de villa gespaard werd, stuit nu op functionele en financiële bezwaren. Er moet een derde variant komen. Burgemeester & Wethouders pleiten unaniem voor handhaving van de bestaande groene zone inclusief een beuk en twee linden. De villa willen zij slopen. Een mogelijke uitbreiding denken ze te realiseren op het kleine stukje Acacialaan en een groenstrook van de begraafplaats waar geen graven liggen. Het betrekken van de woning bij de plannen sluiten ze niet uit. Het College heeft de werkgroep ’huisvesting politie en brandweer’ verzocht deze variant te bestuderen en nader uit te werken. Het handhaven van het huidige PW-gebouw stuit dus op functionele en financiële bezwaren. De extra investering van exact 580.000 gulden, de hokkerige indeling en de te lange looplijnen leiden volgens architect Flapper tot hogere exploitatielasten. Verder ontstaat een grote geleding van afzonderlijke gebouwdelen, waardoor de functionaliteit wordt aangetast. Men komt dan tot aanmerkelijk kleinere buitenruimten, waardoor elders in Baarn terreinen moeten worden gezocht om hierin tegemoet te komen. De wens van een goed politie/brandweercomplex komt zo op de tocht te staan. Omdat B&W de functionaliteit van nieuwbouw en terrein van groot belang achten, moet er een derde variant komen. De werkgroep is met de uitwerking, waarbij ook aandacht voor een gedetailleerd tijdpad voor acties en besluitvorming, begonnen. De raadscommissie voor algemeen bestuurlijke zaken moet dinsdagavond advies geven. Na de keuze van het alternatief krijgt de architect opdracht een voorlopig schetsontwerp te maken. Volgens de huidige planning moet dat ontwerp in juni’89 voltooid zijn.

 

De huidige situatie