donderdag 31 maart 2016

April 1945: Treinspringers tussen Baarn en Hilversum, wie helpt?

door Ben van Schaik / Eric van der Ent

In ons weblog op Groenegraf.nl is met regelmaat informatie te vinden over Baarn in de Tweede Wereldoorlog. Dat veel mensen die informatie interessant vinden blijkt wel uit het feit dat we heel veel reacties krijgen op die informatie en die verhalen. Soms krijgen we hele specifieke vragen binnen. We proberen die dan zo goed mogelijk te beantwoorden, maar vaak valt dat niet mee. Van Ben van Schaik ontvingen we zo'n specifieke vraag. Helaas kunnen wij deze vraag niet afdoende beantwoorden, vandaar dat we uw hulp inroepen. Hieronder zijn bericht.

Jan Slager in zijn tenue van de BS
Ik ben al enige tijd aan het uitzoeken of het mogelijk was of er op 18 april 1945 treinverkeer mogelijk was tussen Amersfoort-Amsterdam. Speciale aandacht gaat dan uit naar het traject tussen Baarn en Hilversum.
Onze grootvader Wilhelmus Theodorus Snel en zijn zwager Johannes Slager (beide wonende en actief in het verzet van Maarssen)  zijn één dag voor de overdracht van Kamp Amersfoort verplaatst. Zelf hebben ze, in een getuigenverklaring, verklaard dat ze op 18 april  1945 uit de trein zijn gesprongen tussen Baarn en Hilversum. Na de sprong zijn ze opgevangen bij een wit huis en vandaar naar Maarssen gegaan. Of ze zijn gelopen of gebracht is onbekend. Kamp Amersfoort weet niets van zo’n mogelijk transport.


Wilhelmus Theodorus Snel
Samen met de kinderen van Wilhelmus Theodorus Snel ben ik op zoek naar de oorlogsverleden van onze opa. Om die reden proberen we te achterhalen wat er gebeurd is in Kamp Amersfoort, Strafgevangenis Wolvenplein maar ook over de treinreis. We zoeken met name de plek waar ze van de trein gesprongen zijn en bij welk wit huis ze zijn opgevangen.








In twee boeken heb ik wat informatie gevonden omtrent de spoorlijn Baarn- Hilversum. Het gaat over de spoorwegen in de Tweede Wereldoorlog in Nederland en over bombardementen in Nederland uitgevoerd door de geallieerden.

Die boeken zijn:

·         Kroniek ‘En toen was het stil’.

·         De spoorwegen in de oorlogsjaren 1939-1945 (Ing C. Huurman)

Uit die boeken heb ik het volgende kunnen achterhalen:

1.      Het oosten van Nederland werd bevrijd op 1 april 1945. De laatste trein naar Burlo, op die datum,  is niet teruggekeerd in verband met vijandelijkheden.

2.      Op 20 maart 1945 werden door 132 Spitfires aanvallen uitgevoerd op bruggen en spoorlijnen bij / tussen Baarn en Amersfoort. Spoorlijnen zijn op 38 plekken beschadigd (bron : Kroniek 'en toen was het stil'.)

3.      Op 2 april 1945 werden door 52 Spitfires 12 ton brisantbommen afgegooid bij Utrecht, Hilversum en Amersfoort. Resultaat slecht. (zelfde bron)

4.      Op 19 maart 1945 reed trein 77008 tussen Baarn en Amersfoort bij km 40.3 op een mijn. De locomotief en verscheidene wagons ontspoorden ( Bron : Het spoorwegbedrijf in oorlogstijd 1939-1945 van Ing C. Huurman)

5.      Op zaterdag 24 maart om 02.30 uur spoorlijn Amersfoort-Hilversum weer vrij gegeven. Tot 4 april 1945 (laatste notering door het spoorbedrijf) waren er geen beschadigingen aan het spoor tussen Baarn en Hilversum. (zelfde bron)




Mijn conclusie:

Carel van Donselaar
(Coll. Mevr. J.C. van Donselaar)
Ondanks eerdere beschadigingen aan het spoor tussen Amersfoort- Hilversum was het spoor op dat traject op 4 april 1945 onbeschadigd. Vanaf 4 april 1945 verder geen aanvallen meer geweest van de geallieerden op dit traject. Op 18 april 1945 was het (heel goed) mogelijk dat er een trein gereden heeft tussen Amersfoort en Hilversum.

Op Groenegraf.nl las ik dat op 18 april 1945 het stoffelijk overschot van Carel van Donselaar langs het spoor werd gevonden. Klik hier. Via Kamp Amersfoort weet ik dat hij daar gevangen zat net als mijn opa en diens zwager. Uit verhalen is ons bekend dat ze met zijn drieën uit de trein zijn gesprongen. Mogelijk dat Carel van Donselaar de derde persoon in kwestie was. Is het nog bekend waar Carel van Donselaar is gevonden?  Mogelijk dat voor ons dan te achterhalen is welk wit huis daar in de directe omgeving stond en waar de andere twee springers opgevangen zijn.




Jan Slager, vlak na de oorlog
Dit transport moet het laatste transport zijn geweest wat gereden heeft want in de nacht van woensdag 18 april op donderdag 19 april 1945 vernietigden de Duitsers het spoor tussen Hilversum-Baarn (bron : de spoorwegen in oorlogstijd 1939-1945 blz 388, Ing C. Huurman)

Mocht u mij kunnen helpen met mijn zoektocht naar het witte huis en mogelijke informatie over mogelijke treinspringers dan ben ik u zeer erkentelijk.

Ben van Schaik









Opmerking Eric van der Ent, Stichting Groenegraf.nl: 
Op 14 maart j.l. publiceerden we in de Baarnsche Courant en in dit weblog een verhaal over het opblazen van de spoorbrug bij de Praamgracht. Klik hier. Op foto's die we plaatsten bij dit artikel is een ontspoorde locomotief te zien. Mogelijk betreft dit de gebeurtenis op 19 maart 1945 die Ben van Schaik hierboven beschrijft. 
De foto van Carel van Donselaar hebben we ontvangen van mevr. J.C. van Donselaar uit Culemborg. Helaas zijn we haar contactgegevens kwijtgeraakt. Heel graag komen we weer met haar in contact. Wellicht kan zij meer informatie verstrekken over de drie treinspringers en de plek waar zijn precies gesprongen zijn.

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter